Kufyeka misitu kwa ajili ya
kuchoma mkaa, kilimo na mifugo kuzagaa vinachangia uharibifu mkubwa wa
mazingira na kuathiri maisha na ukuaji wa uchumi wilayani Mpwapwa mkoani
Dodoma.
Uchomaji na ukataji misitu katika maeneo yanayozunguka vyanzo vya maji unachangia kuvifanya vikauke na kutishia maisha ya viumbe hai.
Mkuu wa wilaya hiyo, Christopher Kangoye, anasema hali hiyo imeathiri sana mazingira na uoto wa asili wa wilaya hiyo.
Hali hiyo anasema, inatishia maeneo mengi ya wilaya hiyo kuwa jangwa kutokana na ukataji miti ovyo na shughuli mbalimbali za kibinadamu.
“Maeneo mengi ya Mpwapwa yamekuwa nusu jangwa hata mito inayotiririsha maji kwa kipindi cha mwaka mzima sasa inakauka na kugeuka makorongo kutokana na uharibifu wa mazingira,” anasema.
Anasema kuwa, serikali yake haiwezi kuvumilia uharibifu wa mazingira na vyanzo vya maji uendelee.
“Tumeweka mikakati ya kuhakikisha hali ile ya awali inarejea ili kuepuka madhara ya uharibifu tunayoyapata,”anasema mkuu huyo Miongoni mwa mikakati hiyo ni kuhakikisha sheria za mazingira zinafuatwa na kuwafikisha mahakamani watu wote wanaojihusisha na uharibifu wa mazingira.
Mikakati mingine ni kutoa elimu na kuunda kamati ndogondogo za mazingira ili kudhibiti hali hiyo.
Kamati ya mazingira tayari imeanza kuzunguka katika vijiji mbalimbali ili kutoa elimu kwa wananchi juu ya umuhimu wa utunzaji wa mazingira kwa maisha yao na vizazi vijavyo.
“Tunawatumia wazee wanaoaminika wilayani hapa wanaoijua historia vizuri. Wamekuwa wakiwaelekeza umuhimu wa kutunza mazingira kwa kuzingatia mila na desturi za watu wa Mpwapwa,”anasema.
Lengo la kuwatumia wazee hao, anasema ni kusaidia kutoa elimu waliyokuwa wanaitumia zamani katika utunzaji wa mazingira.
Mohamed Mwile alizaliwa mwaka 1930 wilayani hapo, anasema miaka ya zamani maeneo mengi ya wilaya ya Mpwapwa yalikuwa na mito inayotiririsha maji kwa mwaka mzima.
“ Maeneo mengi wilayani hapa miaka ya 1960, maji yalikuwa yanatiririka muda wote lakini sasa uharibifu wa mazingira unasababisha wilaya ya Mpwapwa kuwa kame zaidi, ” anasema Mwile.
Miaka hiyo, Mwile anasema wakazi wa Mpwapwa walikuwa wanalima mara mbili kwa msimu . Mvua zilikuwa zinanyesha hadi mwezi julai.
Mazingira hayo ni tofauti na sasa mvua imepungua sana na inanyesha hadi Februari na kukatika.
“Zamani hatukuwa tunachunga kabisa mifugo katika maeneo yenye vyanzo vya maji lakini miaka ya karibuni watu wanachunga ovyo hadi kwenye maeneo tuliyokuwa tunayategemea kupata maji,” anasema Mwile
Ukataji miti holela anasema unachangia uharibifu wa mazingira na uoto wa asili katika maeneo hayo. Miaka ya zamani ilikuwa vigumu kumkuta mtu anakata mti hovyo ikilinganishwa na miaka hii.
“Baadhi ya miti ilikuwa mwiko kuigusa. Wazee wetu walidai kuwa ni miti ya matambiko ikaheshimika na mtu akithubutu kukata hatua kali zinachukuliwa dhidi yake,” anafafanua.
Mwenendo wa sasa watu kuacha mila na destuli zao za zamani unachangia kuwafanya wafike hapa walipo na kukabiliwa na uhaba mkubwa wa maji.
“Zamani tuliweza kutambika na mvua ikanyesha hata siku tatu mfululizo.
Mazingira yalikuwa hayajaharibiwa kama ilivyo sasa… lakini sasa unaweza kuona mvua inanyesha kijiji kimoja lakini baadhi ya maeneo hakuna mvua kabisa tofauti na zamani” anasema Mwile.
Naye Rashid Kilongola, 65, anasema upatikanaji wa maji wilayani humo umebadilika sana ukilinganisha na miaka ya nyuma maji yalikuwa mengi sana.
Wakati huo anasema kuwa, walikuwa wakinunua ndoo ya maji kwa shilingi 100 miaka mitano iliyopita lakini sasa ni sh. 500.
Uhaba mkubwa wa maji umekuwa ukichangia bei ya maji kuwa juu na wakati fulani hayatoki kwenye vyanzo vya maji hata kwa muda wa siku tatu.
Wananchi kwa kushirikiana na serikali wanatakiwa kuweka ulinzi mkali dhidi ya waharibifu wa mazingira ili kurejesha hali ya zamani na e watakaokamatwa wapewe adhabu kali .
Askofu Mstaafu wa kanisa la Anglikani Dayosisi ya Mpwapwa na Waziri mstaafu wa Elimu katika serikali ya awamu ya kwanza, Simon Chiwanga, anasema kijito kilichokuwa kinatiririsha maji kwa kipindi cha mwaka mzima hata mama yake mzazi alibatizwa kwenye kijito hicho.
Chiwanga anasema licha ya kijito hicho kutiririsha maji hata visima wakati huo vilikuwa vinatoa maji mengi sana tofauti na sasa.
“Miaka hii vyanzo vingi vimekauka na kusababisha kuwepo adha kubwa ya maji na watu kuhangaika usiku kucha wakitafuta maji katika maeneo ya mbali,” anasema.
Chiwanga anasema kuwa, njia pekee ya kujinusuru na hali hiyo kwa wakazi wa wilaya hiyo ni kuhakikisha uharibifu wa mazingira ikiwemo ukataji wa miti unadhibitiwa.
Utunzaji miti na mazingira iwe sifa ya mtu anayetaka kugombea nafasi mbalimbali ya uongozi kama vile udiwani.
Kwa upande wake, Mhandisi wa maji wilayani hapo Omary Mazola, anasema kuwa kiwango cha uzalishaji kimeshuka kutoka asilimia 57 hadi 50 ya sasa.
Mazola anasema kuwa, mabadiliko hayo kwa kiasi kikubwa yanachangiwa na shughuli za binadamu zinazochangia kuharibu mazingira na kuathiri uoto wa asili.
Pamoja na changamoto zilizopo,anasema wilaya imekuwa na mipango ya kutoa elimu kwa wananchi na kufufua vyanzo vya maji vilivyokufa na kuviendeleza.
“Kuna miradi kama minane katika vijiji mbalimbali wilayani hapa ikikamilika itasaidia kupandisha kiwango cha uzalishaji maji kufikia asilimia 60,” anasema Mazola.
Wilaya ina vyanzo tofauti vinavyotegemewa kutoa huduma vikiwemo visima virefu 39, vifupi 144, skimu ya mtiririko 32, mantenki ya uvunaji wa maji ya mvua 43, kisima cha upepo kimoja, bwawa moja na chemchemi za asili zilizoboreshwa.Jumla ya vyanzo vya maji kuwa 228.
Anabainisha kuwa visima virefu 30 kati ya 39 vinatoa huduma ya maji na visima vifupi 104 kati ya 144 ndivyo vinavyotoa huduma kikamilifu kwa jamii.
Kwa upande wa skimu za mtiririko 28 ndizo zinatoa huduma ,chemchemi 25 zilizoboreshwa,kisima kimoja cha upepo na miradi 43 ya uvunaji maji ya mvua na bwawa moja.Vyanzo vya maji 232 kati ya 288 ndivyo vinavyofanya kazi.
Mazola anasema kuwa, Mamlaka ya maji Safi na Maji Taka Mpwapwa wanaendelea kutoa huduma ya maji pamoja na kuendeleza zoezi la kuwaunganishia maji wateja waliotuma maombi yaoChangamoto kubwa inayowakabili ni elimu kwa wanachi kuhusu utunzaji wa vyanzo vya maji a mazingira kwa ujumla.
Miradi mingi ya maji imekuwa ikiharibiwa na wananchi kwa kukosa elimu lakini pia kumekuwa na tatizo sugu la wananchi kushindwa kuchangia miradi hiyo ili iwe endelevu.
Anasema wananchi wamekuwa na tabia ya kukata miti na kuchoma misitu kwa madai kuwa wanaandaa mashamba na kuharibu uoto wa asili na baadhi ya viumbe hai kutoweka.
Viongozi wa vijiji anawashauri wawatumie wataalamu wa maji ili waiboreshe miradi iliyopo ili isife na jamii kuwasihi waache vitendo vya uharibufi wa mazingira ambavyo madhara yake yanatishia ustawi na maisha na maendeleo kwa ujumla.
Uchomaji na ukataji misitu katika maeneo yanayozunguka vyanzo vya maji unachangia kuvifanya vikauke na kutishia maisha ya viumbe hai.
Mkuu wa wilaya hiyo, Christopher Kangoye, anasema hali hiyo imeathiri sana mazingira na uoto wa asili wa wilaya hiyo.
Hali hiyo anasema, inatishia maeneo mengi ya wilaya hiyo kuwa jangwa kutokana na ukataji miti ovyo na shughuli mbalimbali za kibinadamu.
“Maeneo mengi ya Mpwapwa yamekuwa nusu jangwa hata mito inayotiririsha maji kwa kipindi cha mwaka mzima sasa inakauka na kugeuka makorongo kutokana na uharibifu wa mazingira,” anasema.
Anasema kuwa, serikali yake haiwezi kuvumilia uharibifu wa mazingira na vyanzo vya maji uendelee.
“Tumeweka mikakati ya kuhakikisha hali ile ya awali inarejea ili kuepuka madhara ya uharibifu tunayoyapata,”anasema mkuu huyo Miongoni mwa mikakati hiyo ni kuhakikisha sheria za mazingira zinafuatwa na kuwafikisha mahakamani watu wote wanaojihusisha na uharibifu wa mazingira.
Mikakati mingine ni kutoa elimu na kuunda kamati ndogondogo za mazingira ili kudhibiti hali hiyo.
Kamati ya mazingira tayari imeanza kuzunguka katika vijiji mbalimbali ili kutoa elimu kwa wananchi juu ya umuhimu wa utunzaji wa mazingira kwa maisha yao na vizazi vijavyo.
“Tunawatumia wazee wanaoaminika wilayani hapa wanaoijua historia vizuri. Wamekuwa wakiwaelekeza umuhimu wa kutunza mazingira kwa kuzingatia mila na desturi za watu wa Mpwapwa,”anasema.
Lengo la kuwatumia wazee hao, anasema ni kusaidia kutoa elimu waliyokuwa wanaitumia zamani katika utunzaji wa mazingira.
Mohamed Mwile alizaliwa mwaka 1930 wilayani hapo, anasema miaka ya zamani maeneo mengi ya wilaya ya Mpwapwa yalikuwa na mito inayotiririsha maji kwa mwaka mzima.
“ Maeneo mengi wilayani hapa miaka ya 1960, maji yalikuwa yanatiririka muda wote lakini sasa uharibifu wa mazingira unasababisha wilaya ya Mpwapwa kuwa kame zaidi, ” anasema Mwile.
Miaka hiyo, Mwile anasema wakazi wa Mpwapwa walikuwa wanalima mara mbili kwa msimu . Mvua zilikuwa zinanyesha hadi mwezi julai.
Mazingira hayo ni tofauti na sasa mvua imepungua sana na inanyesha hadi Februari na kukatika.
“Zamani hatukuwa tunachunga kabisa mifugo katika maeneo yenye vyanzo vya maji lakini miaka ya karibuni watu wanachunga ovyo hadi kwenye maeneo tuliyokuwa tunayategemea kupata maji,” anasema Mwile
Ukataji miti holela anasema unachangia uharibifu wa mazingira na uoto wa asili katika maeneo hayo. Miaka ya zamani ilikuwa vigumu kumkuta mtu anakata mti hovyo ikilinganishwa na miaka hii.
“Baadhi ya miti ilikuwa mwiko kuigusa. Wazee wetu walidai kuwa ni miti ya matambiko ikaheshimika na mtu akithubutu kukata hatua kali zinachukuliwa dhidi yake,” anafafanua.
Mwenendo wa sasa watu kuacha mila na destuli zao za zamani unachangia kuwafanya wafike hapa walipo na kukabiliwa na uhaba mkubwa wa maji.
“Zamani tuliweza kutambika na mvua ikanyesha hata siku tatu mfululizo.
Mazingira yalikuwa hayajaharibiwa kama ilivyo sasa… lakini sasa unaweza kuona mvua inanyesha kijiji kimoja lakini baadhi ya maeneo hakuna mvua kabisa tofauti na zamani” anasema Mwile.
Naye Rashid Kilongola, 65, anasema upatikanaji wa maji wilayani humo umebadilika sana ukilinganisha na miaka ya nyuma maji yalikuwa mengi sana.
Wakati huo anasema kuwa, walikuwa wakinunua ndoo ya maji kwa shilingi 100 miaka mitano iliyopita lakini sasa ni sh. 500.
Uhaba mkubwa wa maji umekuwa ukichangia bei ya maji kuwa juu na wakati fulani hayatoki kwenye vyanzo vya maji hata kwa muda wa siku tatu.
Wananchi kwa kushirikiana na serikali wanatakiwa kuweka ulinzi mkali dhidi ya waharibifu wa mazingira ili kurejesha hali ya zamani na e watakaokamatwa wapewe adhabu kali .
Askofu Mstaafu wa kanisa la Anglikani Dayosisi ya Mpwapwa na Waziri mstaafu wa Elimu katika serikali ya awamu ya kwanza, Simon Chiwanga, anasema kijito kilichokuwa kinatiririsha maji kwa kipindi cha mwaka mzima hata mama yake mzazi alibatizwa kwenye kijito hicho.
Chiwanga anasema licha ya kijito hicho kutiririsha maji hata visima wakati huo vilikuwa vinatoa maji mengi sana tofauti na sasa.
“Miaka hii vyanzo vingi vimekauka na kusababisha kuwepo adha kubwa ya maji na watu kuhangaika usiku kucha wakitafuta maji katika maeneo ya mbali,” anasema.
Chiwanga anasema kuwa, njia pekee ya kujinusuru na hali hiyo kwa wakazi wa wilaya hiyo ni kuhakikisha uharibifu wa mazingira ikiwemo ukataji wa miti unadhibitiwa.
Utunzaji miti na mazingira iwe sifa ya mtu anayetaka kugombea nafasi mbalimbali ya uongozi kama vile udiwani.
Kwa upande wake, Mhandisi wa maji wilayani hapo Omary Mazola, anasema kuwa kiwango cha uzalishaji kimeshuka kutoka asilimia 57 hadi 50 ya sasa.
Mazola anasema kuwa, mabadiliko hayo kwa kiasi kikubwa yanachangiwa na shughuli za binadamu zinazochangia kuharibu mazingira na kuathiri uoto wa asili.
Pamoja na changamoto zilizopo,anasema wilaya imekuwa na mipango ya kutoa elimu kwa wananchi na kufufua vyanzo vya maji vilivyokufa na kuviendeleza.
“Kuna miradi kama minane katika vijiji mbalimbali wilayani hapa ikikamilika itasaidia kupandisha kiwango cha uzalishaji maji kufikia asilimia 60,” anasema Mazola.
Wilaya ina vyanzo tofauti vinavyotegemewa kutoa huduma vikiwemo visima virefu 39, vifupi 144, skimu ya mtiririko 32, mantenki ya uvunaji wa maji ya mvua 43, kisima cha upepo kimoja, bwawa moja na chemchemi za asili zilizoboreshwa.Jumla ya vyanzo vya maji kuwa 228.
Anabainisha kuwa visima virefu 30 kati ya 39 vinatoa huduma ya maji na visima vifupi 104 kati ya 144 ndivyo vinavyotoa huduma kikamilifu kwa jamii.
Kwa upande wa skimu za mtiririko 28 ndizo zinatoa huduma ,chemchemi 25 zilizoboreshwa,kisima kimoja cha upepo na miradi 43 ya uvunaji maji ya mvua na bwawa moja.Vyanzo vya maji 232 kati ya 288 ndivyo vinavyofanya kazi.
Mazola anasema kuwa, Mamlaka ya maji Safi na Maji Taka Mpwapwa wanaendelea kutoa huduma ya maji pamoja na kuendeleza zoezi la kuwaunganishia maji wateja waliotuma maombi yaoChangamoto kubwa inayowakabili ni elimu kwa wanachi kuhusu utunzaji wa vyanzo vya maji a mazingira kwa ujumla.
Miradi mingi ya maji imekuwa ikiharibiwa na wananchi kwa kukosa elimu lakini pia kumekuwa na tatizo sugu la wananchi kushindwa kuchangia miradi hiyo ili iwe endelevu.
Anasema wananchi wamekuwa na tabia ya kukata miti na kuchoma misitu kwa madai kuwa wanaandaa mashamba na kuharibu uoto wa asili na baadhi ya viumbe hai kutoweka.
Viongozi wa vijiji anawashauri wawatumie wataalamu wa maji ili waiboreshe miradi iliyopo ili isife na jamii kuwasihi waache vitendo vya uharibufi wa mazingira ambavyo madhara yake yanatishia ustawi na maisha na maendeleo kwa ujumla.
Chanzo: NIPASHE
No comments:
Post a Comment