WAJAWAZITO WASHINDWA KUPATA KINGA DHIDI YA MALARIA

Maambukizi ya malaria katika nchi za kusini mwa jangwa la sahara ni chanzo kikubwa cha vifo vya takribani 200,000 vya watoto wachanga na 10,000 vya wanawake wanaoingia kwenye umri wa kuzaa kila mwaka. Ugonjwa huu pia unaweza kusababisha kutoka kwa mimba (miscarriage), na kuongeza hatari ya vifo kwa watoto walio tumboni.

Huduma za kuzuia malaria zinapatika kwa gharama rahisi ili kuokoa maisha japo bado kuna mzigo mkubwa wa kutekeleza mpango huo wa kuzuia vifo vya wajawazito na watoto vitokanavyo na athari za malaria.

Miaka 20 iliyopita shirika la afya dumiani lilipendekeza kuwa kila mjamzito katika maeneo yenye maambukizo ya kasi ya magonjwa ya malaria kupata chandarua kilichowekwa dawa ya kuzuia mbu (ITN) na kupata dozi ya kuzuia malaria mara mbili.

Pamoja na wamama wengi kuhamasika kuhudhuria klinic na watoto wao lakini data zinaonesha kuwa ni kiasi cha asilimia 21 wanapata huduma ya kuzuia maambukizi ya malaria (intermintent preventive treatment) wakati wa ujauzito na ni pungufu ya asilia 40% wanapata vyandarua vyenye dawa ya kuzuia mbu waenezao malaria.

Jane hill wa chuo cha Liverpool school of tropical medicine ambae ni mtafiti anayeshirikiana na malaria and pregnant consortium. Alifanya uchambuzi wa tafiti 99 na kukuta kuwa kuna vikwazo katika huduma za kuzuia malaria katika nchi za kusini mwa jangwa la sahara vinavyotokana na kukosekana na sera makini kwenye wizara za afya za serikali za nchi hizo, upungufu wa dawa za malaria za kutosha katika vituo vya kutolea huduma za afya na uelewa mdogo kwa watumishi wa afya juu ya hatua za kutoa huduma za uzuiaji wa maambukizi ya malaria kutoka kwa mama kwenda kwa mtoto.

“Watumishi wengi hawafahamu ni wakati gani salama kwa mama mjamzito kutumia kinga dhidi ya maambukizi ya malaria  au ni wakati gani mjamzito anapaswa kutumia hizo dawa akiwa ana njaa au akiwa ameshiba, au dawa zitolewe chini ya uangalizi wa mama katika vituo vya afya au atumie nyumbani, na hayo yote ni matatizo ya kukosekana kwa sera elekezi na hivyo kuwa ni vizuizi vya utoaji wa huduma hiyo”, Alisema Jane hill.

Shirika la afya limeelekeza kuwa dawa hizo zinatakiwa kutolewa wakati wa mahudhurio ya kawaida ya klinic mara nyingi inataikiwa mara nne kwa muda woke wa ujauzito na tafiti hizo zimebainisha kuwa kikwazo kingine cha mahudhurio ya clinic kwa mama wajawazito kwa nchi 37 za kusini mwa jangwa la sahara ni umaskini uliopindukia. wajawazito wa hudhurio la kwanza wanapofika  na kuandikishwa wanahitajika kuwa na pesa kwa ajili ya kufanyiwa vipimo mbalimbali hivyo wengi wao kutokuwa na uwezo wa kumudu gharama hizi.

Kwa kesi ya Tanzania huduma ya mama mjamzito na mtoto hutolewa bure  hali inayosabisha kuongezeka kwa mahudhurio ya wajawazito katika klinic na  wamama wengi kujifungulia kituoni, japo  bado kuna changamoto mbalimbali ikiwemo umbali kati ya vituo vya kutolea huduma za afya, kuwepo kwa baadhi ya wajawazito wanaohudhuria klinic lakini hawajifungulii kituoni, huduma zisizolizisha kwa baadhi ya vituo, upungufu wa vifaa tiba na vitendanishi kwa baadhi ya vituo na elimu dumi haswa kwa wakazi wa vituoni.

Hali hii inaweza kuboreshwa kwa kuongezwa vituo vya kutolea huduma za aftya na kuboreshwa kuwa huduma hizo ikiwa ni pamoja na upatikanaji wa vitendanishi na vifaa tiba, kuendelea kuwapa mafunzo watumishi mara kwa mara juu ya utoaji wa huduma hizo na kuendeleza uhamasishaji kwa majawazito kuhudhuria clinic mara tu wanapojigundua ni wajawazito ili kupata vipimo muhimu kwa ajili  kinga ya afya yake na mtoto na kuweka sheria kali kwa wakunga wa jadi wanaowashawishi wajawazito kutojifungulia vituoni hali inayosababisha vifo visivyo vya lazima kwa mama na mtoto. 


Source: HAPA